Perceraian dalam rumah tangga merujuk kepada pembubaran atau penamatan perkahwinan secara sah di sisi undang-undang antara suami dan isteri. Apabila perceraian berlaku, pasangan akan berhenti menjadi suami dan isteri dari segi undang-undang, tidak lagi terikat dengan tanggungjawab dan kewajipan sebagai pasangan yang berkahwin, serta perlu menyelesaikan isu-isu seperti pembahagian harta dan penjagaan anak.
Perceraian boleh berlaku atas pelbagai sebab dan memberi kesan yang mendalam kepada pasangan, anak-anak, dan keluarga secara keseluruhan. Menurut data yang dikeluarkan oleh Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia (JKSM), kadar perceraian di negara ini telah meningkat sebanyak 12% dari tahun 2020 hingga 2021. Pada tahun 2021 sahaja, sejumlah 53,870 kes perceraian telah direkodkan, berbanding 48,124 kes pada tahun sebelumnya.
Punca Perceraian
Peningkatan kadar perceraian ini menimbulkan persoalan tentang faktor-faktor yang menyumbang kepada keruntuhan rumah tangga.
Penyebab Pasangan Suami Isteri Bercerai
1. Masalah Kewangan
Masalah kewangan merupakan punca utama perceraian. Tekanan kewangan, seperti hutang yang tinggi, kehilangan pekerjaan, atau perbelanjaan yang tidak terkawal, boleh menyebabkan ketegangan dalam rumah tangga. Menurut laporan oleh Agensi Kaunseling dan Pengurusan Kredit (AKPK) pada tahun 2022, 32% daripada klien mereka yang menghadapi masalah kewangan juga mengalami keruntuhan rumah tangga.
Masalah kewangan yang tidak dapat diuruskan dengan baik akan menyebabkan tekanan dan konflik dalam hubungan.
Masalah kewangan yang tidak dapat diuruskan dengan baik merupakan salah satu punca utama tekanan dan konflik dalam hubungan perkahwinan. Apabila pasangan menghadapi kesukaran untuk menguruskan perbelanjaan, hutang, atau simpanan mereka, ia boleh menyebabkan perselisihan dan rasa tidak selamat dalam hubungan.
Ketidakupayaan untuk memenuhi keperluan kewangan keluarga, seperti bil, sewa, atau perbelanjaan persekolahan anak-anak, boleh menimbulkan tekanan yang besar pada pasangan.
Perbezaan dalam tabiat perbelanjaan atau matlamat kewangan juga boleh menyebabkan konflik, terutamanya jika seorang pasangan boros atau terlalu mengawal.
Tanpa pengurusan kewangan yang berkesan dan komunikasi yang terbuka tentang isu-isu kewangan, masalah kewangan boleh semakin memburuk dan menyumbang kepada keruntuhan hubungan perkahwinan.
Ketidaksefahaman dalam pengurusan kewangan juga boleh menjadi punca perceraian. Sekiranya satu pihak boros atau mengawal kewangan secara berlebihan, ia boleh menimbulkan rasa tidak puas hati dan perselisihan dalam kalangan pasangan.
Kajian oleh Universiti Putra Malaysia pada tahun 2020 mendapati bahawa 45% daripada pasangan yang bercerai menyatakan masalah kewangan sebagai faktor penyumbang.
2. Tidak Serasi
Ketidakserasian antara pasangan merupakan salah satu faktor utama yang menyebabkan perceraian. Perbezaan personaliti, nilai, dan matlamat hidup boleh menyebabkan perselisihan faham dan konflik yang berterusan dalam rumah tangga. Menurut satu kajian yang dijalankan oleh Universiti Malaya pada tahun 2019, seramai 65% daripada responden yang telah bercerai menyatakan bahawa ketidakserasian adalah punca utama perceraian mereka.
Konflik yang berpanjangan dan tidak dapat diselesaikan juga boleh menjurus kepada perceraian. Isu-isu seperti ketidakpuasan seksual, ketidaksetiaan, kewangan, dan campur tangan keluarga boleh menyebabkan konflik yang serius dalam rumah tangga. Sekiranya pasangan gagal mencari jalan penyelesaian atau kompromi, perceraian mungkin menjadi pilihan terakhir.
3. Curang
Sikap curang atau tidak jujur dalam hubungan perkahwinan boleh merosakkan kepercayaan dan menimbulkan kekecewaan yang mendalam. Ketidakjujuran, sama ada dalam bentuk penipuan, menyembunyikan maklumat penting, atau perselingkuhan, boleh menyebabkan pasangan merasa dikhianati dan tidak dihargai.
Apabila kepercayaan telah rosak, ia sukar untuk dipulihkan dan boleh menyebabkan kesan jangka panjang pada hubungan. Pasangan mungkin mengalami kesukaran untuk mempercayai antara satu sama lain, menyebabkan ketegangan dan konflik yang berterusan.
Sikap curang atau tidak jujur juga boleh menyebabkan rasa tidak selamat dan cemburu yang tidak sihat dalam hubungan. Tanpa kejujuran dan ketelusan, pasangan tidak dapat membina hubungan yang kukuh dan saling mempercayai, menyumbang kepada keruntuhan perkahwinan.
Sikap curang, juga dipanggil ketidaksetiaan, merupakan salah satu faktor perceraian yang paling biasa. Apabila seorang pasangan terlibat dalam hubungan luar dari perkahwinan, ia boleh merosakkan kepercayaan dan menimbulkan kekecewaan yang mendalam. Menurut statistik yang dikeluarkan oleh JKSM, sebanyak 20% daripada kes perceraian pada tahun 2021 adalah disebabkan oleh perselingkuhan.
Kemajuan teknologi dan penggunaan media sosial juga telah menyumbang kepada peningkatan kes perselingkuhan. Aplikasi temu janji dalam talian dan kemudahan komunikasi membolehkan individu berhubung dengan lebih mudah dan rahsia. Satu kajian oleh Universiti Sains Malaysia pada tahun 2018 mendapati bahawa 62% daripada responden yang terlibat dalam perselingkuhan menggunakan aplikasi temu janji dalam talian.
4. Keganasan Rumahtangga
Keganasan rumahtangga adalah satu lagi faktor yang menyebabkan perceraian. Penderaan fizikal, emosi, dan seksual oleh pasangan boleh meninggalkan kesan traumatik yang berpanjangan pada mangsa. Menurut laporan oleh Polis Diraja Malaysia (PDRM), sebanyak 5,421 kes keganasan rumahtangga telah dilaporkan pada tahun 2021.
Mangsa keganasan rumahtangga sering mengambil keputusan untuk bercerai demi keselamatan dan kesejahteraan diri sendiri dan anak-anak mereka. Namun, proses perceraian boleh menjadi lebih rumit dalam situasi keganasan rumahtangga kerana mangsa mungkin berasa terancam atau takut untuk meninggalkan pasangan yang ganas.
5. Campur Tangan Keluarga
Campur tangan keluarga, terutamanya ibu bapa atau ibu mertua, boleh menyebabkan ketegangan dalam rumah tangga. Apabila ahli keluarga cuba mengawal atau mempengaruhi keputusan pasangan, ia boleh menimbulkan konflik dan perselisihan. Menurut satu kajian oleh Universiti Kebangsaan Malaysia pada tahun 2017, 38% daripada pasangan yang bercerai menyatakan campur tangan keluarga sebagai faktor penyumbang.
Campur tangan mertua yang berlebihan dalam hal rumah tangga anak-anak boleh menyebabkan tekanan dan perselisihan yang besar dalam hubungan suami isteri. Apabila ibu bapa atau ibu mertua cuba mengawal atau mempengaruhi keputusan pasangan, seperti cara membesarkan anak, pengurusan kewangan, atau pemilihan kerjaya, ia boleh menimbulkan konflik antara pasangan dan mertua.
Pasangan mungkin merasa bahawa autonomi dan privasi mereka dicerobohi, menyebabkan rasa tidak puas hati dan ketegangan dalam hubungan. Campur tangan mertua juga boleh menyebabkan perselisihan antara suami dan isteri, terutamanya jika mereka mempunyai pandangan yang berbeza tentang had dan peranan mertua dalam kehidupan mereka.
Tanpa sempadan yang jelas dan saling menghormati antara pasangan dan mertua, campur tangan yang berlebihan boleh menyumbang kepada keruntuhan hubungan perkahwinan.
Perbezaan budaya atau agama antara keluarga pasangan juga boleh menjadi punca konflik. Sekiranya ahli keluarga tidak dapat menerima atau menghormati perbezaan ini, ia boleh menyebabkan tekanan dan ketidakpuasan dalam kalangan pasangan.
6. Tiada Persefahaman
Punca perceraian yang laian ialah iada persefahaman dalam pelbagai aspek kehidupan, seperti nilai, matlamat, dan cara penyelesaian masalah.
Apabila pasangan tidak mempunyai persefahaman dalam aspek-aspek penting kehidupan, ia boleh menyebabkan konflik dan ketegangan yang berterusan dalam hubungan. Perbezaan nilai, matlamat, dan cara penyelesaian masalah yang ketara boleh menyukarkan pasangan untuk mencapai kompromi dan saling memahami.
Contohnya, jika seorang pasangan mengutamakan kerjaya sementara pasangan yang lain mengutamakan keluarga, ia boleh menimbulkan perselisihan dan rasa tidak dihargai.
Begitu juga, jika pasangan mempunyai cara penyelesaian masalah yang berbeza, seperti seorang cenderung untuk mengelak konflik manakala yang lain cenderung untuk menghadapi masalah secara langsung, ia boleh menyebabkan ketidakpuasan dan konflik yang berlarutan.
Tanpa persefahaman dan kompromi, pasangan mungkin merasa semakin terasing dan tidak dihargai, menyumbang kepada keruntuhan hubungan.
Kajian oleh Institut Kefahaman Islam Malaysia (IKIM) pada tahun 2019 mendapati bahawa 55% daripada pasangan yang bercerai menyatakan perbezaan jangkaan dan peranan sebagai faktor penyumbang. Komunikasi yang jelas dan pembahagian tugas yang adil adalah penting untuk mengelakkan konflik.
7. Masalah Kesihatan Mental
Masalah kesihatan mental seperti kemurungan, kebimbangan, dan gangguan bipolar boleh memberi kesan yang besar kepada rumah tangga. Pasangan yang mengalami masalah kesihatan mental mungkin menghadapi kesukaran untuk menguruskan emosi, komunikasi, dan tanggungjawab harian mereka. Ini boleh menyebabkan ketegangan dan konflik dalam rumah tangga.
Menurut laporan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) pada tahun 2020, seramai 4.2% atau 1.3 juta rakyat Malaysia mengalami kemurungan. Namun, stigma sosial dan kurangnya kesedaran tentang kepentingan kesihatan mental sering menghalang individu daripada mendapatkan bantuan profesional, menyebabkan keadaan bertambah buruk dan menjejaskan rumah tangga.
8. Penyalahgunaan Bahan
Penyalahgunaan bahan seperti alkohol atau dadah boleh menjadi faktor penyumbang kepada perceraian. Ketagihan boleh menyebabkan perubahan personaliti, kehilangan pekerjaan, masalah kewangan, dan keganasan rumahtangga. Menurut Agensi Antidadah Kebangsaan (AADK), sebanyak 25,654 kes penyalahgunaan dadah telah direkodkan pada tahun 2021.
Pasangan yang menghadapi masalah penyalahgunaan bahan sering mengalami kesukaran untuk mengekalkan hubungan yang sihat. Ketagihan boleh menyebabkan pasangan mengabaikan tanggungjawab dan keperluan pasangan serta anak-anak, menyebabkan ketegangan dan konflik dalam rumah tangga.
9. Ketidakpuasan Seksual
Ketidakpuasan seksual boleh menjadi faktor penyumbang kepada perceraian. Apabila keperluan seksual pasangan tidak dipenuhi atau terdapat ketidakserasian seksual, ia boleh menimbulkan rasa kecewa dan ketidakpuasan dalam hubungan. Kajian oleh Universiti Malaya pada tahun 2020 mendapati bahawa 28% daripada pasangan yang bercerai menyatakan ketidakpuasan seksual sebagai faktor penyumbang.
Masalah kesihatan seksual seperti mati pucuk atau dispareunia juga boleh menjejaskan hubungan intim pasangan. Komunikasi yang terbuka dan mendapatkan bantuan profesional adalah penting untuk menangani isu-isu seksual dalam rumah tangga.
10. Pasangan Bahwin Terlalu Muda
Perkahwinan pada usia yang terlalu muda boleh menyebabkan ketidakserasian dan cabaran dalam hubungan. Pasangan yang berkahwin terlalu muda mungkin belum mencapai kematangan emosi dan mental yang diperlukan untuk menghadapi tanggungjawab dan cabaran dalam perkahwinan.
Mereka mungkin menghadapi kesukaran untuk menyesuaikan diri dengan peranan baru sebagai suami atau isteri, dan mungkin kurang bersedia untuk menangani isu-isu seperti pengurusan kewangan, penjagaan anak, atau konflik dalam hubungan.
Menurut data daripada JKSM, seramai 5,835 individu di bawah umur 19 tahun telah berkahwin pada tahun 2021. Pasangan muda sering kurang bersedia untuk menghadapi cabaran dan tanggungjawab dalam rumah tangga.
Kurangnya kematangan emosi, kemahiran komunikasi, dan kemampuan kewangan boleh menyebabkan tekanan dan konflik dalam kalangan pasangan muda. Kajian oleh Universiti Utara Malaysia pada tahun 2018 mendapati bahawa 42% daripada perceraian yang melibatkan pasangan muda berlaku dalam tempoh lima tahun pertama perkahwinan.
11. Pasangan Berkahwin Terlalu Tua
Perkahwinan pada usia yang terlalu tua juga boleh menyebabkan ketidakserasian dalam rumah tangga.
Pasangan yang berkahwin pada usia yang lebih tua mungkin mempunyai tabiat dan jangkaan yang sudah sebati, menyukarkan penyesuaian dalam hubungan.
Perbezaan usia yang besar juga boleh menyebabkan jurang generasi dan perbezaan dalam nilai dan gaya hidup, menyumbang kepada ketidakserasian dalam hubungan.
12. Tiada Rasa Tanggungjawab
Faktor perceraian yang seterusnya ialah tiada rasa tanggungjawab terhadap pasangan dan keluarga, seperti mengabaikan keperluan dan kebajikan mereka.
Apabila seorang pasangan tidak menunjukkan rasa tanggungjawab terhadap pasangan dan keluarga, ia boleh menyebabkan rasa tidak dihargai dan kekecewaan yang mendalam. Mengabaikan keperluan dan kebajikan pasangan dan anak-anak, seperti tidak memberikan sokongan emosi, tidak membantu dalam tugas-tugas rumah tangga, atau tidak melibatkan diri dalam penjagaan anak, boleh menyebabkan pasangan yang lain merasa terbeban dan tidak dihargai. Ketiadaan rasa tanggungjawab juga boleh menyebabkan masalah kewangan, seperti perbelanjaan yang tidak terkawal atau kegagalan untuk menyediakan keperluan asas keluarga. Apabila seorang pasangan berasa bahawa mereka tidak dapat bergantung pada pasangan mereka untuk memenuhi tanggungjawab bersama, ia boleh merosakkan kepercayaan dan menyumbang kepada keruntuhan hubungan.
13. Sikap Lepas Tangan
Sikap lepas tangan dalam menangani masalah rumah tangga boleh menyebabkan ketegangan dan konflik berterusan.
Sikap lepas tangan atau tidak mahu melibatkan diri dalam menangani masalah rumah tangga boleh menyebabkan ketegangan dan konflik yang berterusan. Apabila seorang pasangan enggan bekerjasama untuk menyelesaikan isu-isu dalam hubungan atau sentiasa mengelak dari menghadapi masalah, ia boleh menyebabkan pasangan yang lain merasa kecewa dan tidak disokong.
Masalah yang tidak ditangani akan semakin memburuk dan menyebabkan ketegangan yang semakin meningkat dalam hubungan. Sikap lepas tangan juga boleh menyebabkan pasangan yang lain merasa terbeban untuk menangani semua masalah sendirian, menyumbang kepada rasa tidak adil dan kekecewaan.
Tanpa kerjasama dan komitmen dari kedua-dua pasangan untuk menangani masalah rumah tangga, hubungan akan semakin terjejas dan mungkin berakhir dengan perceraian.
14. Suami Tiada Pekerjaan Tetap
Apabila suami tidak mempunyai pekerjaan tetap, ia boleh menyebabkan tekanan kewangan dan rasa tidak stabil dalam keluarga.
Ketidakstabilan pekerjaan dan pendapatan boleh menyebabkan kesukaran untuk memenuhi keperluan kewangan keluarga, seperti bil, sewa, atau perbelanjaan harian. Tekanan kewangan yang berpanjangan boleh menyebabkan konflik dan ketegangan dalam hubungan suami isteri.
Suami yang tidak mempunyai pekerjaan tetap juga mungkin mengalami tekanan emosi dan rasa rendah diri, yang boleh menjejaskan kesejahteraan mental mereka dan interaksi dengan pasangan dan anak-anak. Rasa tidak stabil dan ketidakpastian tentang masa depan kewangan keluarga boleh menyebabkan kebimbangan dan tekanan yang besar pada pasangan, menyumbang kepada keruntuhan hubungan perkahwinan.
15. Pendidikan Yang Rendah
Apabila pasangan tidak menyelesaikan persekolahan atau mempunyai tahap pendidikan yang rendah, ia boleh menyebabkan kurangnya kemahiran penyelesaian masalah dan komunikasi dalam hubungan.
Pendidikan memainkan peranan penting dalam membangunkan kemahiran pemikiran kritis, penyelesaian masalah, dan komunikasi yang berkesan. Tanpa kemahiran ini, pasangan mungkin menghadapi kesukaran untuk menangani konflik dan isu-isu dalam hubungan secara konstruktif.
Mereka mungkin cenderung untuk mengelak atau bertindak balas secara agresif terhadap masalah, menyebabkan ketegangan dan konflik yang berterusan.
Kurangnya kemahiran komunikasi juga boleh menyebabkan salah faham dan kegagalan untuk menyampaikan keperluan dan perasaan secara berkesan, menyumbang kepada rasa tidak puas hati dalam hubungan.
16. Memandang Rendah Pasangan
Memandang rendah pada pasangan boleh menyebabkan rasa tidak dihargai dan ketidakpuasan yang mendalam dalam hubungan perkahwinan.
Apabila seorang pasangan sentiasa mengkritik, merendahkan, atau tidak menghormati pasangan mereka, ia boleh menjejaskan harga diri dan kesejahteraan emosi pasangan tersebut. Pasangan yang sentiasa dipandang rendah mungkin merasa bahawa pendapat, perasaan, dan sumbangan mereka tidak dihargai atau diiktiraf. Ini boleh menyebabkan rasa kecewa, marah, dan terasing dalam hubungan.
Sikap memandang rendah juga boleh menyebabkan pasangan enggan berkomunikasi atau berkongsi masalah mereka, kerana takut akan kritikan atau penolakan. Tanpa rasa hormat dan penghargaan yang mutual, hubungan perkahwinan akan semakin terjejas dan mungkin berakhir dengan perceraian.
17. Poligami
Faktor perceraian lain yang penting untuk dibincangkan ialah poligami. Poligami merujuk kepada amalan seorang lelaki berkahwin dengan lebih daripada seorang wanita pada masa yang sama. Walaupun poligami dibenarkan dalam Islam dengan syarat-syarat tertentu, ia masih boleh menjadi punca perceraian dalam sesetengah kes.
Apabila seorang suami memutuskan untuk berpoligami, ia boleh menimbulkan pelbagai cabaran dan tekanan dalam hubungan perkahwinan sedia ada. Isteri mungkin merasa tercabar, tidak dihargai, atau tidak mendapat layanan yang adil setelah suaminya berkahwin lagi. Ini boleh menyebabkan konflik, cemburu, dan perselisihan antara suami dan isteri, serta antara isteri-isteri.
Ketidakupayaan suami untuk memenuhi tanggungjawab dan memberi perhatian yang sama rata kepada semua isteri dan keluarga juga boleh menyebabkan rasa tidak puas hati dan terabai dalam kalangan isteri. Isteri mungkin merasa bahawa keperluan emosi, fizikal, dan kewangan mereka tidak dipenuhi secukupnya, menyebabkan ketegangan dan konflik dalam rumah tangga.
Selain itu, poligami juga boleh memberi kesan psikologi dan emosi yang mendalam kepada isteri. Perasaan tidak selamat, rendah diri, dan kehilangan harga diri boleh timbul apabila seorang wanita terpaksa berkongsi suami dengan wanita lain. Tekanan emosi ini boleh menjejaskan kesejahteraan mental isteri dan kualiti hubungan perkahwinan secara keseluruhan.
Dalam sesetengah kes, isteri mungkin memilih untuk bercerai kerana tidak dapat menerima keputusan suami untuk berpoligami atau tidak dapat menangani cabaran dan tekanan yang timbul daripada poligami. Perceraian mungkin dilihat sebagai jalan keluar untuk mengakhiri penderitaan emosi dan memulakan hidup baru.
Poligami tidak semestinya membawa kepada perceraian dalam semua kes. Terdapat juga pasangan yang berjaya mengekalkan hubungan perkahwinan yang harmoni dan saling menghormati walaupun dalam konteks poligami. Komunikasi yang terbuka, keadilan, dan persefahaman antara semua pihak yang terlibat adalah penting untuk menangani cabaran yang timbul daripada poligami.
Statistik Perceraian di Malaysia
Pada tahun 2022, Malaysia menyaksikan peningkatan ketara dalam kes perceraian, meningkat daripada 43,936 pada tahun 2021 kepada 62,890. Ini menunjukkan peningkatan kira-kira 43.1% dari tahun ke tahun. Antara kes-kes ini, perceraian dalam kalangan pasangan Islam meningkat sebanyak 45.8%, daripada 46,138 kes.
Perceraian adalah satu isu kompleks yang melibatkan pelbagai faktor. Ketidakserasian, konflik, masalah kewangan, ketidaksetiaan, keganasan rumahtangga, campur tangan keluarga, perbezaan jangkaan dan peranan, masalah kesihatan mental, penyalahgunaan bahan, ketidakpuasan seksual, dan perkahwinan pada usia muda merupakan antara faktor utama yang menyumbang kepada perceraian di Malaysia.
Untuk mengurangkan kadar perceraian, adalah penting untuk pasangan berkomunikasi secara terbuka, menyelesaikan konflik dengan cara yang sihat, dan mendapatkan bantuan profesional apabila diperlukan. Program pendidikan pra-perkahwinan, kaunseling, dan sokongan komuniti juga dapat membantu pasangan menghadapi cabaran dalam rumah tangga.
Perceraian bukan sahaja memberi kesan kepada pasangan, tetapi juga anak-anak dan keluarga secara keseluruhan. Oleh itu, usaha untuk memperkukuh institusi perkahwinan dan menangani faktor-faktor perceraian adalah penting untuk kesejahteraan masyarakat. Dengan kesedaran, komitmen, dan sokongan yang sewajarnya, kita dapat membina rumah tangga yang lebih kukuh dan harmoni di Malaysia.
Terima kasih atas senarai faktor-faktor tambahan yang menyumbang kepada perceraian. Saya akan menggabungkan faktor-faktor ini ke dalam perbincangan sebelumnya untuk memberikan gambaran yang lebih komprehensif tentang isu perceraian dalam masyarakat Malaysia.
Kenapa Suami Isteri Bercerai?
Suami dan isteri bercerai disebabkan oleh pelbagai faktor yang kompleks seperti masalah kewangan, tiada persefahaman, curang, keganasan rumahtangga dan campur tangan mertua.
Faktor-faktor lain yang menyebabkan perpisahan suami isteri adalah tiada rasa tanggungjawab, sikap lepas tangan, kahwin terlalu awal atau terlalu lambat, suami tidak mempunyai kerja tetap juga boleh menyumbang kepada keruntuhan rumah tangga.
Apabila pasangan gagal menangani isu-isu ini dengan berkesan dan tidak dapat mencapai persefahaman atau kompromi, perceraian sering menjadi pilihan terakhir, walaupun ia memberi kesan yang mendalam kepada semua pihak yang terlibat.
Mengapakah Perceraian Sering Berlaku Dalam Masyarakat?
Perceraian sering berlaku dalam masyarakat disebabkan oleh gabungan faktor sosial, ekonomi, dan budaya yang mempengaruhi institusi perkahwinan.
Perubahan nilai sosial seperti peningkatan individualisme, perubahan peranan gender, tekanan hidup moden, dan kurangnya sokongan komuniti boleh menyumbang kepada peningkatan kadar perceraian. Stigma sosial terhadap perceraian juga semakin berkurang, menjadikan ia satu pilihan yang lebih diterima oleh masyarakat.
Walau bagaimanapun, kadar perceraian yang tinggi mencerminkan keperluan untuk memperkukuh institusi perkahwinan melalui pendidikan, kaunseling, dan sokongan yang lebih baik bagi pasangan.
Ini termasuk menangani faktor-faktor khusus seperti campur tangan mertua, masalah kewangan, sikap curang, perkahwinan pada usia yang tidak sesuai, ketidakstabilan pekerjaan dan tahap pendidikan yang rendah.
Dengan menangani faktor-faktor penyumbang kepada perceraian secara holistik dan menyediakan sumber yang diperlukan, kita dapat membantu pasangan menghadapi cabaran dalam rumah tangga dan mengurangkan kadar perceraian dalam masyarakat Malaysia.