Penderaan kanak-kanak merupakan satu isu global yang membimbangkan dan memerlukan perhatian serius dari semua pihak. Ia merujuk kepada sebarang bentuk perlakuan yang menyebabkan kemudaratan fizikal, emosi, seksual atau pengabaian terhadap kanak-kanak.
Penderaan kanak-kanak boleh berlaku dalam pelbagai persekitaran, termasuk di rumah, sekolah, institusi penjagaan atau dalam komuniti. Isu ini sering kali tersembunyi dan sukar dikesan, menyebabkan impak jangka panjang yang serius terhadap mangsa.
Penganiayaan Kanak-kanak
Jenis-Jenis Penderaan Kanak-Kanak
Penganiayaan kanak-kanak merujuk kepada perlakuan yang memudaratkan atau menjejaskan kesejahteraan fizikal, emosi, mental atau seksual kanak-kanak.
Ia merangkumi pelbagai bentuk penderaan dan pengabaian yang dilakukan oleh ibu bapa, penjaga atau individu lain yang bertanggungjawab menjaga kanak-kanak tersebut. Jenis-jenis penganiayaan kanak-kanak termasuk penderaan fizikal, emosi, seksual dan pengabaian.
Penderaan Fizikal
Penderaan fizikal melibatkan sebarang tindakan yang menyebabkan kecederaan fizikal seperti lebam, luka, patah tulang atau kecederaan dalaman. Antara contoh penderaan fizikal termasuk memukul, menendang, mencekik, menggoncang atau membakar kanak-kanak. Menurut laporan UNICEF Malaysia pada tahun 2019, sebanyak 3,257 kes penderaan fizikal kanak-kanak dilaporkan di Malaysia dari tahun 2013 hingga 2018.
Penderaan Emosi
Penderaan emosi atau psikologi merangkumi perlakuan seperti penghinaan, kritikan yang berterusan, ancaman, penolakan atau pengasingan yang menjejaskan kesejahteraan emosi dan perkembangan psikologi kanak-kanak. Ia boleh menyebabkan kesan jangka panjang seperti kemurungan, kebimbangan, penghargaan kendiri yang rendah dan masalah tingkah laku. Satu kajian oleh Universiti Malaya pada tahun 2017 mendapati bahawa 53.2% daripada 1,870 pelajar sekolah menengah di Selangor mengalami sekurang-kurangnya satu bentuk penderaan emosi.
Penderaan Seksual
Penderaan seksual kanak-kanak melibatkan sebarang aktiviti seksual dengan kanak-kanak yang tidak dapat memberikan persetujuan, termasuk perbuatan tidak senonoh, rogol, sumbang mahram atau eksploitasi seksual. Pelaku sering kali merupakan individu yang dikenali mangsa, seperti ahli keluarga, penjaga atau kenalan. Statistik dari Polis Diraja Malaysia (PDRM) menunjukkan sebanyak 2,759 kes penderaan seksual kanak-kanak dilaporkan dari tahun 2017 hingga 2021, dengan majoriti mangsa adalah perempuan berusia 13 hingga 15 tahun.
Pengabaian
Pengabaian berlaku apabila keperluan asas kanak-kanak seperti makanan, pakaian, tempat tinggal, pendidikan atau penjagaan kesihatan tidak dipenuhi oleh penjaga. Ia boleh menyebabkan kesan buruk terhadap kesihatan fizikal, perkembangan kognitif dan kesejahteraan emosi kanak-kanak. Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) Malaysia melaporkan sebanyak 2,193 kes pengabaian kanak-kanak dari tahun 2015 hingga 2019.
Apakah Faktor-faktor yang Menyumbang kepada Penderaan Kanak-Kanak?
Pelbagai faktor boleh menyumbang kepada penderaan kanak-kanak, termasuk:
- Sejarah penderaan dalam keluarga. Ini berkalu apabila individu yang pernah menjadi mangsa penderaan semasa kanak-kanak lebih cenderung untuk menjadi pelaku apabila dewasa.
- Masalah kewangan, pengangguran, konflik keluarga atau penyalahgunaan dadah merupakan tekanan hidup yang boleh meningkatkan risiko penderaan.
- Masyarakat yang kurang kesedaran dan pendidikan dalam memahami hak kanak-kanak dan kesan buruk penderaan lebih cenderung untuk menganggap penderaan sebagai perkara biasa.
- Amalan seperti hukuman fizikal atau perkahwinan kanak-kanak yang diterima dalam sesetengah budaya boleh menyumbang kepada penderaan.
- Ketiadaan perkhidmatan sokongan, intervensi awal atau penguatkuasaan undang-undang yang lemah boleh menyebabkan penderaan berterusan.
Apakah Kesan Penderaan Kanak-Kanak?
Penderaan kanak-kanak boleh membawa kesan jangka panjang yang serius terhadap kesihatan fizikal, mental dan perkembangan mangsa. Antara kesan yang sering dialami termasuk:
Kecederaan fizikal
Patah tulang, lebam, luka terbakar atau kecederaan dalaman yang boleh menyebabkan kesan kesihatan jangka panjang.
Trauma psikologi
Mangsa penderaan cenderung untuk mengalami masalah kesihatan mental seperti post-traumatic stress disorder (PTSD), kemurungan, kebimbangan atau kecelaruan personaliti.
Masalah tingkah laku
Kanak-kanak yang didera mungkin menunjukkan tingkah laku agresif, penyalahgunaan dadah atau masalah seksual.
Kesukaran pembelajaran
Penderaan boleh menjejaskan perkembangan kognitif dan kemahiran sosial, menyebabkan prestasi akademik yang rendah atau keciciran.
Kitaran penderaan
Mangsa penderaan berisiko tinggi untuk terlibat dalam hubungan yang tidak sihat atau menjadi pelaku penderaan apabila dewasa.
Bagaimana Cara Pencegahan Penganiayaan Kanak-kanak?
Pencegahan dan intervensi awal adalah penting untuk menangani isu penderaan kanak-kanak. Antara strategi yang boleh dilaksanakan termasuk:
- Menjalankan program pendidikan untuk ibu bapa, penjaga dan masyarakat tentang penjagaan kanak-kanak yang selamat, hak kanak-kanak dan tanda-tanda penderaan.
- Memberikan latihan untuk profesional seperti guru, doktor atau pekerja sosial untuk mengenal pasti tanda-tanda penderaan dan melaporkan kes yang disyaki.
- Menyediakan perkhidmatan kaunseling, terapi dan sokongan kepada mangsa penderaan dan keluarga mereka.
- Memastikan undang-undang perlindungan kanak-kanak dilaksanakan dengan tegas dan pelaku penderaan dihadapkan ke muka pengadilan.
- Menjalinkan kerjasama antara agensi kerajaan, pertubuhan bukan kerajaan (NGO) dan komuniti untuk mewujudkan sistem perlindungan kanak-kanak yang komprehensif.
Inisiatif di Malaysia
Kerajaan Malaysia telah melaksanakan pelbagai inisiatif untuk menangani isu penderaan kanak-kanak, termasuk:
- Akta Kanak-Kanak 2001: Undang-undang yang menyediakan perlindungan dan pemulihan untuk kanak-kanak yang didera, diabaikan atau dieksploitasi.
- Talian Kasih 15999: Talian bantuan 24 jam yang membolehkan orang awam melaporkan kes penderaan atau pengabaian kanak-kanak.
- Pasukan Perlindungan Kanak-Kanak (PPKK): Pasukan antara agensi yang bertanggungjawab untuk menyiasat, menilai dan menguruskan kes penderaan kanak-kanak.
- Program Sayang: Program pencegahan yang menyediakan pendidikan dan sokongan kepada ibu bapa dan penjaga untuk mewujudkan persekitaran keluarga yang selamat.
- Kempen Kesedaran: Kempen media dan program outreach oleh agensi kerajaan dan NGO untuk meningkatkan kesedaran orang awam tentang penderaan kanak-kanak.
Walau bagaimanapun, cabaran masih wujud dalam menangani isu ini, termasuk kekurangan kesedaran, stigma sosial, kekangan sumber dan kesukaran mengesan kes penderaan.
Satu laporan oleh UNICEF pada tahun 2020 mendapati bahawa hanya 5.4% daripada kes penderaan kanak-kanak di Malaysia dilaporkan kepada pihak berkuasa, menunjukkan keperluan untuk memperkukuh sistem perlindungan kanak-kanak.
Apakah Peranan Masyarakat dalam Membendung Kes Penderaan?
Pencegahan penderaan kanak-kanak memerlukan komitmen dan kerjasama dari seluruh masyarakat. Setiap individu memainkan peranan penting dalam mewujudkan persekitaran yang selamat untuk kanak-kanak. Antara langkah yang boleh diambil termasuk:
- Melaporkan kes penderaan atau pengabaian kanak-kanak, laporkan kepada pihak berkuasa seperti JKM atau PDRM.
- Memberikan sokongan emosi dan bantu mangsa penderaan mendapatkan bantuan profesional.
- Menggalakkan amalan keibubapaan yang sihat, penyelesaian konflik tanpa kekerasan dan menghormati hak kanak-kanak dalam komuniti.
- Melibatkan diri dalam program komuniti, kempen kesedaran atau menyokong organisasi yang bekerja untuk melindungi kanak-kanak.